Αυταρχισμός και Φόβος

Στην προσπάθεια να ερμηνεύσουμε την κοινωνία που μας περιβάλει και να την κατανοήσουμε με σκοπό να μπορέσουμε να ζήσουμε μέσα σ’αυτήν με επίγνωση, η πρακτική που βοηθά πολύ, είναι η παρατήρηση. Κι αν παρατηρήσουμε προσεκτικά μέσα μας και γύρω μας τους ανθρώπους, θα διακρίνουμε πολύ φόβο.

Αν παρατηρήσουμε λίγο πιο προσεκτικά ακόμα, θα δούμε ότι ο φόβος σχετίζεται κυρίως με την ηδυπάθεια.

Κακό πράμα ο φόβος. Άτιμο πράμα η ηδυπάθεια που γεννά το φόβο. Άτιμο πράμα, διότι σχεδόν ποτέ ο άνθρωπος δεν καταλαβαίνει ότι είναι μόνιμο θύμα της.

Μα, θα πει κανείς, ‘’εγώ δεν είμαι ηδυπαθής, δεν είμαι φίλαυτος’’, "έχει άλλους...  ουουουυυυ!".

Όμως ο εαυτός μας δεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος. Σπανίως κάνει ορθή αξιολόγηση της παρατήρησης των πραγμάτων. Κι ο Χίτλερ [αν διαβάσει κανείς το “Ο Αγών μου”, θα διαπιστώσει ότι την ίδια τακτική (παρατήρηση και πολύ διάβασμα)] ακολουθούσε. Όμως είχε κακό σύμβουλο. Τον εαυτό του. Τα φιλτράριζε όλα μέσα στο χαλασμένο μυαλό του. Νόμιζε (όπως όλοι μας), ότι έχουμε μια λυδία λίθο μέσα στο κεφάλι μας, ενώ τις περισσότερες φορές έχουμε ένα τούβλο. Οπότε για να μην του μοιάσω (του Adolf) και αν πραγματικά θέλω να μάθω αν είμαι φίλαυτος ή όχι, δε γίνεται να ρωτήσω τον εαυτό μου, "είσαι φίλαυτος ρε;". Η απάντηση θα είναι πάντα ίδια. "Φυσικά  ΟΧΙ!", "έχει άλλους...  ουουουυυυ!".

Ο καλύτερος τρόπος, είναι να ρωτήσω κάποιον που τολμά να μου απαντήσει. Πολύ δύσκολο πράγμα (ένα πείραμα θα μας πείσει). Ένεκεν του καθωσπρεπισμού, ένεκεν του φόβου, αυτός ο άλλος είναι δυσεύρετος. Συνήθως ο μόνος που θα πει την αλήθεια είναι ο εχθρός μας. Αλλά αυτόν ποιος τον ακούει!

Οπότε μας μένει πρακτικά μόνο ένας τρόπος. Να ξεγελάσουμε τον εαυτό μας. Μόνο με ''τέχνασμα'' θα πάρουμε την ανεπιθύμητη απάντηση. Μόνο αν του θέσουμε, άλλη ερώτηση.

Αντί να τον ρωτήσουμε, "είσαι φίλαυτος ρε;", μπορούμε να τον ρωτήσουμε ευθέως "φοβάσαι ρε;".

Φοβάσαι,

Μην πεινάσεις;

Μη διψάσεις;

Μην ελεχθείς;

Μην προσβληθείς;

Μην μετατεθείς;

Μην απολυθείς;

Μην πονέσεις;

Μην αρρωστήσεις;

Μην γεράσεις;

Μην ασχημίσεις;

Μην πεθάνεις;

Μην κουραστείς;

Μην φτωχύνεις;

Μην μοιραστείς;

Μην μείνεις μόνος;

Κι αν τα φοβάσαι όλα αυτά, τι είσαι διατεθειμένος να κάνεις για να τα αποφύγεις;

Να κολακελεύεις (γλείφεις) ολίγιστους προϊστάμενους ; (δήθεν από σεβασμό)

Να αδικείς αδιάκριτα υφιστάμενους; (δήθεν από καθήκον)

Να φυγοπονείς; (ένεκεν της "ματαιότητας κάθε προσπάθειας”)

Να γκρουπιάζεις* στους ισχυρούς; (δήθεν από "θαυμασμό")

Να γκρουπιάζεις στους ανίσχυρους; (από "ηρωισμό", είναι ένα βάλσαμο ο ηρωισμός όπως και να το κάνεις)

Να ψηφίζεις αλήτες;

Να κλέβεις;

Να ψεύδεσαι;

Να αποθηκεύεις;

Να απειλείς;

Να εκβιάζεις;

Να θησαυρίζεις;

Κάθε, έκφραση της προσωπικότητάς μας δηλαδή, σχετίζεται με το φόβο, που σχετίζεται με τη φιλαυτία μας.

Παντού φόβος λοιπόν. Και έξω και μέσα μας.

Νομίζω δεν υπήρξε ποτέ εξαιρετικά οργανωμένη κοινωνία που να μην είχε βασικό πυλώνα της το φόβο.

Ο φόβος, αυτό το εξαιρετικό εργαλείο, οργάνωσης! 

Άλλωστε σε αυτό που πραγματικά διαφέρει μια οργανωμένη συλλογικότητα από μια χύμα είναι ο έλεγχος που ασκείται στα μέλη της, ο φόβος δηλαδή. Βλέπε, Ελληνικό Δημόσιο Vs Ελληνικός Στρατός. Βλέπε επίσης, Ελληνική κοινωνία, Vs Γερμανική κοινωνία.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων θα υποταχθεί από φόβο. Από αυτούς, ένα ικανό ποσοστό θα περιβάλλει το φόβο με κάποια ιδεολογία, για να μην υπάρχει ψυχικό ασύμβατο πράξεων και συνείδησης. Αυτό που λέμε ''γίνεται η ανάγκη, φιλότιμο’’.

Άλλοι όχι, δεν θα τα καταφέρουν να ντύσουν ιδεολογικά τις φοβίες τους (είναι αυτοί που θα αυτοκτονήσουν ή θα ζουν με ψυχοφάρμακα).

Αυτοί που θα ''κάνουν την ανάγκη, φιλότιμο’’, θα διαλέξουν μια ιδεολογία που  μπορεί να  είναι ο φασισμός, ή ο κομμουνισμός, ή ο χριστιανισμός, ή ο μουσουλμανισμός, ή ο φιλελευθερισμός και γενικότερα κάθε αυταρχισμός**. Θα διαλέξουν μια βολική ιδεολογία που βάζει όρια σκέψης και πράξης μέσα στα οποία πρέπει να σταβλίζεται κανείς. Ένα μαντρί, έξω απ’ το οποίο, μόνο λύκοι υπάρχουν.

Πρέπει να είμαι με τους κατακτητές διότι αυτό είναι εθνικοφροσύνη, έλεγαν οι ταγματασφαλίτες (κι όχι επειδή φοβάμαι). Πρέπει να είμαι με τους ταγματασφαλίτες διότι αυτό είναι εθνικοφροσύνη (κι όχι επειδή φοβάμαι πως θα με σφάξουν οι κομμουνιστές ή οι ταγματασφαλίτες), έλεγε ο απλός ο κόσμος. Πρέπει να είμαι με τους κομμουνιστές, διότι αυτό είναι δίκαιο, (κι όχι επειδή φοβάμαι πως θα με σφάξουν οι ταγματασφαλίτες ή οι κομμουνιστές), έλεγαν οι υπόλοιποι.

Ο διοικητής, ο προϊστάμενος, κοκ, έχει δίκιο, επειδή αυτό σημαίνει σεβασμός στην ιεραρχία (κι όχι επειδή είμαι ένα αρνί και είναι ένας λύκος).

Επίσης ο υφιστάμενος, υποτάσσεται πάντα, επειδή αυτό σημαίνει σεβασμός στην ιεραρχία (κι όχι επειδή είμαι ένας λύκος και είναι ένα αρνί).

Στον αντι-αυταρχισμό τώρα (και πάντα αναφερόμενοι σε ειλικρινή αντι-αυταρχισμό κι επ’ ουδενί  γιαλαντζί, του τύπου ‘’κάτω τα πάνω και πάνω τα κάτω’’), οι αντι-αυταρχικοί δεν φοβούνται. Οπότε δεν έχουν το συνεκτικό στοιχείο διαρκείας που είναι ο φόβος. (Λέω διαρκείας, διότι η κοινή θέληση δεν είναι στοιχείο που έχει διάρκεια. Δεν μπορούν μα αποτελέσουν ικανή συλλογικότητα. Ακόμα και δυο αδέρφια ατρόμητα, κάποια στιγμή ακόμα κι αν αντισταθούν στον αυταρχικό πατέρα, δεν πρόκειται να συμπράξουν σε κοινό περαιτέρω στόχο. Θα ‘χουν διαφορετικά θελήματα και αδυναμία ακόμα και συμβίωσης).

Και μη μου πει κανείς ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα, επειδή τάχα υπάρχει σύστημα, μη αυταρχικό που διήρκεσε, όπως η Δημοκρατία δηλαδή, διότι τους έχω ένα μυστικό! Ούτε διάρκεια είχε ΚΑΙ αυταρχικό ήταν (δουλοπαροικίες, υποτελείς σύμμαχοι, δούλοι, θέση γυναικών κλπ). Για κάποιους δηλαδή (για πολλούς), δεν ήταν μη αυταρχικό. Επίσης θα ήθελα να αποκαλύψω ότι και σήμερα, Δημοκρατία έχουμε (χαχα) στην Ελλάδα, όπως και σε πάμπολλα μέρη του πλανήτη (Βόρεια Κορέα, η Κούβα, η Κίνα, το Βιετνάμ, το Κονγκό,το Νεπάλ). Αλλά και στο παρελθόν (Σοβιετική Ένωση, Ανατολική Γερμανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Βουλγαρία, Αλβανία, Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία,Τσεχοσλοβακία κλπ). Αν εμείς όμως θέλουμε να αερολογούμε ερμηνεύοντας την λέξη ‘’Δημοκρατία’’ κατά το δοκούν, με γεια μας με χαρά μας.

Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν θα δούμε ότι

1.        ηδυπάθεια → φόβος → γκρούπιασμα (για προστασία) → ανελευθερία.

              Άρα, ανάποδα και αντίθετα θα λέγαμε

2.         ελευθερία → ανεξαρτησία (ξεγκρούπιασμα) → θάρρος → ανιδιοτέλεια.

              Και ακόμα ένα σχήμα, αντίστροφο του προηγουμένου,

3.         ανιδιοτέλεια → θάρρος → ανεξαρτησία →  ελευθερία.

Κατά συνέπεια, Απόλυτη Ελευθερία, είναι να υποταχθεί κανείς εθελουσίως και ελεύθερα στο καλό του άλλου (ανιδιοτέλεια).

Τι είναι όμως ‘’καλό’’;  (τι νομίζετε,  ότι τελειώσαμε;).

Ελλείψει κοινού ορισμού του ‘’καλού’’, η θέση αυτή (Ελευθερία= Ανιδιοτέλεια), αυτοαναιρείται. Ούτε κοινό φυσικό καλό, αλλά ούτε καν κοινό μεταφυσικό ‘’καλό’’ δεν δύναται να οριστεί, αφού κι αυτό ακόμα και στην πιο αγνή του μορφή, τυγχάνει ιδιωτικής, κοινωνικής, πολιτισμικής, χωροχρονικής, ερμηνείας.

Ένα παράδειγμα:

Αναμφισβήτητα, όπως παραδέχονται όλοι οι νοήμονες, ‘’αν υπήρχε Θεός, αυτός δεν θα μπορούσε να ‘ναι άλλος απ’ το Θεό των Χριστιανών’’, (όπου νοήμονες είναι αυτοί που έχουν ανάγκες, περιπλοκότερες από, πεινώ, διψώ, νυστάζω και διεγείρομαι σεξουαλικώς).

Άρα, να ένα υπερβατικό ‘’καλό’’! Ο Θεός των χριστιανών. Ένα “καλό” στο οποίο μπορούμε να προσκολληθούμε ανιδιοτελώς για την απόκτηση της ελευθερίας (βλ. σχημα 3). Για τους απίστους, αυτό θα ήταν η απόλυτη έκφραση αφοβίας***, ενώ για τους πιστούς, θα ‘ταν κι αυτό αποτέλεσμα φόβου. Είναι πολύ απλό να το καταλάβουμε, κάνοντας μια υπόθεση εργασίας.

Ας υποθέσουμε ότι, ο Χριστός ΔΕΝ υπόσχεται παράδεισο για τους οπαδούς του. Ο Χριστός ΔΕΝ υπόσχεται ή κόλαση για τους ενάντιούς του. Ταυτόχρονα, αποποιείται την ιδιότητα του  ‘’κατά παραγγελία θεραπευτού’’, δια ‘’πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν’’. Ας υποθέσουμε ότι στους φίλους του, υπόσχεται μόνο, αιώνια παρέα μαζί του. Με πόσους φίλους (χριστιανούς και μάλιστα φανατικούς) θα ‘μενε τότε;

Η απάντηση μέλλον είναι πολύ απλή. Μόνο οι άπιστοι λοιπόν και οι ελάχιστοι φίλοι Του, θα ‘ταν πραγματικά άφοβοι και τουτέστιν ελεύθεροι ως ανιδιοτελείς.

Διότι Ναι, όποιος χειρίζεται σαν εργαλείο το φόβο, κυριαρχεί. Μόνο που κυριαρχεί σε φοβισμένους δούλους. Οι ελεύθεροι δεν υποτάσσονται. Και το να ‘σαι ‘’δούλος’’ είναι η καλή περίπτωση. Η κακή και συνήθης στην εποχή μας είναι να ΄σαι  σχιζοφρενής. Ναι καλά διαβάσατε, σχιζοφρενής. Ο φόβος ως αποτέλεσμα της ιδιοτέλειας, δίνει τόπο στην κυριαρχία της απόλυτης προσαρμοστικότητας.  

Λέει ο π. Νικ. Λουδοβίκος, ‘’Ιδεώδης σήμερα είναι ο προσαρμοστικός. Είναι ικανός να επιβιώσει  παντού. Γιατί; Γιατί είναι ελαφρύς. Δεν έχει βάρος. Υποβαθμίζει τις αξίες, τις παραδόσεις, τις ιδέες, διότι όλα αυτά τον βαραίνουν, για να 'ναι τέλεια προσαρμοστικός. Αυτός όμως, είναι ο ορισμός της νεύρωσης. Η απόλυτη προσαρμοστικότητα λέγεται υστερία.  Είναι ένας τρόπος να μην έχεις εαυτό. Να ανήκεις στους άλλους’’. 

Πάμε πάλι λοιπόν ξανά.

‘’Φοβάσαι ρε;’’

Μόνο, αν δε φοβάσαι είσαι ανιδιοτελής, δεν είσαι φίλαυτος. Αν φοβάσαι, δεν έχει σημασία αν είσαι φασίστας, κομμουνιστής, ‘’εθνικόφρων’’, χριστιανός, αλτρουιστής, φιλελεύθερος κοκ. Όλα αυτά ΤΑ ΕΙΣΑΙ για την πάρτη σου. Εδώ θα μου πεις ‘’και που είναι το κακό;’’. Ίσως πουθενά σύμφωνα με τη βλακεία που μας δέρνει, απλά είσαι ο ίδιος με αυτόν που πολεμάς. Αδέρφια σιαμαία, κομμουνιστής - φασίστας. Αδέρφια, σιαμαία, χριστιανός - μουσουλμάνος. Αδέρφια σιαμαία, προϊστάμενος - υφιστάμενος.

Υπόμνημα

* Από το ‘’groupie’’: ένας ενθουσιώδης ή αδιάκριτος οπαδός, που είναι διατιθέμενος να κάνει ακόμα και σεξουαλικές παραχωρήσεις για το ίνδαλμά του.

** Ένα αυταρχικό σύστημα, επιβάλλεται πάντα από έναν ΙΣΧΥΡΟ άτομο ή σύνολο ατόμων.  Δεν αρκεί δηλαδή να είναι κάποιος αυταρχικός στην ιδεολογία του, πρέπει να έχει και τη δύναμη της επιβολής της. Τη δύναμη αυτή τη δίνει η εκμετάλλευση του φόβου. Κρίνεται σκόπιμο εδώ να τονιστεί ότι υπάρχουν συστήματα που έχουν αυτονομηθεί από τους ανθρώπους, όπως τα οικονομοτεχνικά και δεν ελέγχονται πλέον απ’ αυτούς. Στην περίπτωση των τεχνοσυστημάτων, δεν υπάρχει υποκείμενο “φασίστας”, υπάρχει όμως η δύναμη επιβολής (ο φόβος). Αυτό συμβαίνει και με το λεγόμενο φιλελευθερισμό στις μέρες μας. Ψεύδονται οι φιλελεύθεροι όταν θεωρούν ότι πείθονται σε μια ιδεολογία που οδηγείται και ελέγχεται από αυτούς. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, πολύ περισσότερο από όλες τις άλλες ιδεολογίες.

*** Αφού, ως άπιστοι θα ήταν ανιδιοτελείς εφόσον δεν υπάρχει το υποκείμενο που θα μπορούσε να τους ‘’αποζημειώσει’’, παρά μόνο μια ιδέα ‘’καλού’’.