Ιδιώτης - Πατριώτης - Χριστιανός (Τρεις τύποι ατομικού υποκειμένου)

Ώς υποκείμενα οι άνθρωποι διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες η τύπους. Ο πρώτος τύπος περιλαμβάνει όλους εκείνους που θέλουν να ζουν μόνο για τον εαυτό τους, για την ηδονή και το συμφέρον. Τις κοινωνικές υποχρεώσεις τους οι άνθρωποι αυτοί τις βλέπουν σαν αγγαρεία, που ουδἐποτε θα την αναλάμβαναν οικειοθελώς, αν η «Κεφαλή» του συλλογικού δεν τούς τρομοκρατούσε με την ισχύ της. Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζουν το υπερατομικό «Καλό» . 'Όταν μπορούν να το αποφύγουν, το αποφεύγουν. Το μέρος της ζωής τους πού αναγκάζονται να διαθέσουν για υπερατομικούς σκοπούς, το αισθάνονται σον θυσία. Θυσία στανική η, στην καλύτερη περίπτωση, σον «έξιλαστήρια» θυσία.

'Ο δεύτερος τύπος περιλαμβάνει εκείνους που δεν θέλουν να ζουν μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και «για το σύνολο». Θεωρούν σωστό οι άνθρωποι αυτοί να εκπληρώνουν αγόγγυστα τις κοινωνικές τους υποχρεώσεις και να πράττουν ό,τι το υπερατομικό «Καλό» απαιτεί απ' αυτούς. Προσπαθούν, έτσι, να είναι «εντάξει» με τον Θεό και τον Καίσαρα, αφενός, και με τον Εαυτό τους, αφετέρου. Προσπαθούν «να κάνουν το καλό» και να εκπληρώνουν τις κοινωνικές υποχρεώσεις τους, όχι επειδή φοβούνται την τιμωρία, αλλά επειδή «αυτό είναι το σωστό». Την θυσία, στην οποία υποβάλλονται για το «συλλογικό καλό», την αισθάνονται ως ηθικό καθήκον.

Ο τρίτος τύπος περιλαμβάνει εκείνους πού μπορούν να πουν, όπως ο απόστολος Παύλος, ''ζη εν εμοὶ Χριστός''. Οι άνθρωποι αυτοί απέρριψαν την ακροβασία ανάμεσα στις δύο αντιθετικές απαιτήσεις με ένα ριζικό διάβημα: εγκατέλειψαν τελείως την φιλαυτία τους. Το χθεσινό εγωιστικό θέλημα αντικαταστάθηκε με το θέλημα του Χριστού. Το παράδοξο είναι ότι «το θέλημα του Χριστού δεν περιορίζει το δικό τους θέλημα, αφού αυτό είναι τώρα το δικό τους θέλημα. Όλος ό χρόνος τους. με το να είναι αφιερωμένος σ' Εκείνον, ανήκει στους ίδιους, αφού και αυτοί δικοί Του είναι». Το παράδοξο είναι, επίσης, ότι όλος ο χρόνος του Χριστιανού ανήκει ταυτόχρονα στο συλλογικό, αφού ό Χριστός είναι η αυτοθυσιαστικὴ ενσάρκωση του κοινωνικού απολύτου και όλον του τον χρόνο εργάζεται για τούς άλλους - «έως άρτι».

Τα ονόματα των τριών αυτών τύπων υποκειμένου είναι ναι: Ιδιώτης, Πατριώτης, Χριστιανός.

Μιλώντας για τρεις «τύπους», δεν λέω ότι εσύ κι εγώ, αγαπητέ αναγνώστη, μαζί με τούς φίλους μας, είμαστε «καθαρή» ενσάρκωση του ενός ή του άλλου τύπου. Στην πραγματικότητα μετέχουμε, ας πούμε, και στους τρεις τύπους κάποιο «ποσοστό». Θα μπορούσαμε, ίσως, να χρησιμοποιήσουμε την γνωστή εικόνα του ανθρώπου «που ζει μετακινούμενος σε τρία δωμάτια -τα γνωρίζει και τρία- αλλά επιλέγει να περνά περισσότερο καιρό στο ένα, λιγότερο στο άλλο και μηδαμινό στο τρίτο. Μέχρι πού καταλήγει να ζει μόνιμα στο ένα από αυτά, έχοντας κάποια μνήμη και συνείδηση των άλλων».

Θεόδωρος Ι. Ζιάκας - Πατριδεγωφἀγος (σελ. 89-90)