Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και Σύγχρονοι μύθοι

Γράφεται και συζητιέται ευρέως η κουλτουριάρικη, εσχατολογική και συνομοσιολογική άποψη, ότι  οι χρήστες του fb και των λοιπών μέσων κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ), είναι όπως οι δεσμώτες της αλληγορίας της σπηλιάς του Πλάτωνα. Ότι είναι δηλαδή καθηλωμένοι κατά μόνας σε μια σκοτεινή τρύπα, την οθόνη του υπολογιστή και  ζουν μια ψεύτικη ζωή.

Θα εκφράσω την άποψή μου όσο αφορά στα λεγόμενα περί ψεύτικης – εικονικής ζωής, περί ελευθερίας και σκλαβιάς, περί ανθρώπου προϊόντος κλπ.

1ον

Ψεύτικη ζωή μπορεί να ζει ο καθένας και παντού. Στην οικογένεια, στη γειτονιά, στην εργασία. Ειδικά στην οικογένεια! Ειδικά σε εποχές που ο πουριτανισμός, ο ρατσισμός, η υποκρισία, ο ευσεβισμός, κυριαρχούσαν. Ποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι την εποχή που οι γυναίκες ήταν πράγμα (res), οι άνδρες ζούσαν στην πραγματικότητα και οι γυναίκες στην ελευθερία. Ποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι στο μεσαίωνα ο άνθρωπος ζούσε πραγματική ζωή, ενώ τώρα ζει εικονική; Ότι στην εποχή της ιεράς εξέτασης ο άνθρωπος ζούσε ελεύθερος, ενώ τώρα σκλαβωμένος;

2ον

Πότε ο άνθρωπος ζούσε μέσα σε μια εικονική πραγματικότητα; Tότε που η άγνοια ήταν καθολική και το μόνο που επικρατούσε ήταν οι δεισιδαιμονίες και τα ζωώδη ήθη, ή τώρα που δεν υπάρχει καμία δικαιολογία άγνοιας;

Γράφεται επίσης ότι όλοι εμείς οι χρήστες των ΜΚΔ, είμαστε το εμπόρευμα των επιχειρήσεων (fb, twitter). Όπως φυσικά και οι θεατές της tv, αφού αποτελούμε το προϊόν που η επιχείρηση πουλά στις διαφημιστικές εταιρείες για την κοστολόγηση του διαφημιστικού χρόνου, που πωλούν αυτές στον αγοραστή (διαφημιζόμενη επιχείρηση). Στην περίπτωση των ΜΜΕ βεβαίως το δέλεαρ απόκτησης του προϊόντος (τηλεθεατών) είναι το τηλεοπτικό πρόγραμμα, ενώ στην περίπτωση των ΜΚΔ, το δέλεαρ είναι η μεταφορά του σε μια εικονική πραγματικότητα στην οποία κατορθώνει τον πόθο της αυτοπραγμάτωσης και της ελευθερίας.

1ον

Στο fb, δεν αισθάνεται κάποιος ελεύθερος. Έχει τα ίδια και ακόμα περισσότερα ‘’κολλήματα’’, ακριβώς επειδή ανοίγεται σε μεγαλύτερο κοινό το οποίο είναι εξαιρετικά κριτικό μαζί του. Πρέπει να είσαι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ελεύθερος για να είσαι και στο fb ελεύθερος. Η πραγματικότητα, έχει αναδείξει πολλούς που, ενώ στην ‘’πραγματική’’ τους ζωή προσποιούνται τους λεβέντες, στην ‘’εικονική’’ τους ζωή είναι εξαιρετικά δειλοί.

2ον

Δεν αυτοπραγματώνεται κανείς στο περιβάλλον των Kοινωνικών Δικτύων αν από πριν δεν ήταν σε αυτή την κατάσταση. Ίσα ίσα το αντίθετο. Ψευδαισθήσεις αυταξίας που έχει κάποιος και συντηρούνταν από το περιβάλλον στο οποίο ζει και εργάζεται, καταρρίπτονται σα γυάλινος πύργος στην πρώτη κιόλας επαφή του, με τη ζούγκλα του twitter και του fb.  Όποιος το δοκίμασε (το twitter) θα καταλαβαίνει τι εννοώ. Αντί δηλαδή να μπαίνει σε ένα φανταστικό χώρο εικονικής πραγματικότητας, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Βγαίνει από τον φανταστικό χώρο που ζει (οικογένεια, εργασία, στενός κοινωνικός περίγυρος) και μπαίνει σε μια πραγματικότητα που δεν του χρωστάει, ούτε τον φοβάται, ούτε τον σέβεται. Εκεί έρχεται αντιμέτωπος με την πραγματικότητα και εκεί τα βρίσκει μπαστούνια για πρώτη φορά.

3ον

Πότε ο άνθρωπος ήταν περισσότερο προϊόν; Tότε που πουλιόταν ως ζώο; Tότε που η γυναίκες, οι δούλοι και οι ανάπηροι ήταν πράγματα; ή τώρα που τον ‘’εκμεταλλεύεται’’ το fb;

Γράφεται ότι, πουλάμε εύκολα τα προσωπικά μας δεδομένα για να κερδίσουμε δημοφιλία και γινόμαστε θύματα ανελευθερίας.

Όμως,

Ποια είναι τα προσωπικά μας δεδομένα που πουλάμε και που πριν τα είχαμε στο μπαούλο ερμητικά κλεισμένα για να μη μας χαλάσουν;

Μήπως αναφερόμαστε σε κάποια ασθένεια που έχουμε και δεν θέλουμε να το μάθει ο ασφαλιστής μας, επειδή θέλουμε να τον ξεγελάσουμε εμείς οι έξυπνοι;

Μήπως τα οικονομικά μας δεδομένα τα οποία θέλουμε να αποκρύψουμε, για να κλέψουμε την εφορία; Να κλέψουμε το διπλανό μας δηλαδή;

Μήπως τον σεξουαλικό μας προσανατολισμό; Δε νομίζω.

Μήπως τις πολιτικές μας πεποιθήσεις. Εδώ χωριά ολόκληρα ήταν χωρισμένα στα δύο, την εποχή του Νεάτερνταλ στην Ελλάδα (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ).

Mήπως φανερώνεται η ευαισθησία μας στα ζώα, στην τέχνη, στην ποίηση, στη λογοτεχνία και αυτό δεν πρέπει επ’ ουδενί να το μάθει ο γείτονας ή η κυβέρνηση για κάποιο απροσδιόριστο λόγο;

Μήπως δεν πρέπει να φανερώσουμε ότι είμαστε άθεοι, χριστιανοί, εβραίοι, διότι δεν έχουμε την ελευθερία που απολάμβαναν στο μεσαίωνα ή στην αρχαιότητα όλοι αυτοί;

Mήπως φανερώνεται η σκληροκαρδία μας, ο φασισμός, ο ρατσισμός μας και αυτό για κάποιο λόγο ήταν μυστικό (ενώ ο κόσμος το ΄χει τούμπανο);

Tι χάνουμε από αυτή την κοινοποίηση όλων αυτών των προσωπικών δεδομένων τελικά;

Όσο αφορά στην αναφορά σε συλλογή δεδομένων από τα ΜΚΔ προκειμένου αυτά να χρησιμοποιηθούν για την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, νομίζω ότι είναι αβάσιμα και αυθαίρετα, τόσο όσο αφορά στο γεγονός στης συλλογής στοιχείων όσο και στην τρομολαγνική σκέψη με την οποία σχετίζονται.

Σημείωση:

Τα παραπάνω αποτελούν σχόλιό μου σε άρθρο με τίτλο ''η σπηλιά του facebook'' ... 

ΝΑΛ