Μετά-αποκαλυπτική κοινωνία

Για τον χριστιανό ο κόσμος είναι πάντα μετά-αποκαλυπτικός

[Μεθεόρτιες σκέψεις στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης (και του Σουλεϊμανί)]

Η περίοδος των εορτών πέρασε και ήταν μια ανάπαυλα για τους ανθρώπους της Δύσης, οι οποίοι και κατά το νέο έτος θα είναι γεμάτοι άγχος και αγωνία για το μέλλον. Κι αυτό διότι έχουν να αντιμετωπίσουν ένα σωρό "νεοφανείς" καταστάσεις όπως το μεταναστευτικό, την ενδεχόμενη επικράτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (Τ.Ν.), την κλιματική αλλαγή, την αυτονόμηση των τεχνο-οικονομικών συστημάτων, την κυνικότητα των διεθνών σχέσεων, τους πολέμους, την εγκληματικότητα, την επικείμενη παγκόσμια επικράτηση της Κίνας και έναρξη μιας νέας ''νέας εποχής'' για την ανθρωπότητα. Μιας εποχής που προσθέτει στο κατώφλι του μηδενισμού της μετανεωτερικότητας και την κινεζική βαρβαρότητα. Λέω βαρβαρότητα αναφερόμενος στην τελευταία περίοδο της ιστορίας της, όπου ο αρχέγονος νομικισμός συναντώντας τον μαρξισμό, πέταξε στα σκουπίδια τον κομφουκιανισμό και το βουδισμό, δημιουργώντας ένα παγανιστικό τέρας.

(Παρεμπιπτόντως και ξεφεύγοντας λίγο από το θέμα μου θα ήθελα να σημειώσω πως παρόλες τις προσπάθειες του Τραμπ, η Κίνα και ό,τι ζόμπι αυτή κουβαλά μαζί της, θα αντικαταστήσουν τα ζόμπι της Δύσης. Το Ιράν, η Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και ό,τι άλλο ιστορικό ψιλικοκό, είναι μόνο απέλπιδες σκακιστικές κινήσεις στο χαμένο παιχνίδι της επικράτησης του ενός).

Στα πιο κοντινά μας, η αγωνία και ο φόβος για το μέλλον σχετίζονται με τους ολίγιστους πολιτικούς, τους μετανάστες, τους Τούρκους. Η σύγχρονη ελλαδική κοινωνία, φαντάζει στους ξένους ως ένας κληρονόμος οικόπεδου ''φιλέτου'', τον οποίο εύκολα θα αντικαθιστούσαν με άλλον, αν βόλευε. Προς το παρόν δε βολεύει και δεν κινδυνεύουμε.

Χωρίς συλλογική ταυτότητα, νεόπλουτη μειονότητα χωρικών, με τεμενάδες προσεγγίζουμε κάθε δυνητικό προστάτη. Παρατηρούμε τις ενεργούμενες κοσμογονικές αλλαγές και παραμένουμε αυτιστικοί ακόλουθοι των εξελίξεων με ένα φόβο βαθιά μέσα μας να μας τρώει.

‘’Κι αν ο προστάτης, πέσει;’’, ‘’Κι αν μας προδώσει;’’, ‘’και η Κίνα;’’, ‘’η Τουρκία;’’, ‘’τόσο πολλοί αυτοί, τόσο ισχυροί!’’, ‘’κι εμείς, τόσο ευνοημένοι, τόσο λίγοι, τόσο άψυχοι!’’ ……  ''ά δε ητοιμάσαμε, τίνι έσται;''

Έτσι λοιπόν και για εμάς και για τη Δύση, για διαφορετικούς λόγους, το μέλλον φαντάζει "αποκαλυπτικό".

Αυτή την αγωνία τροφοδοτούν και οι τόνοι Sci-Fi ταινιών του Χόλυγουντ, οι οποίες συναγωνίζονται η μία την άλλη, για την πιο επιτυχημένη πρόβλεψη της μετά-αποκαλυπτικής κοινωνίας.

Κάθε κοινωνία μετά τη βιομηχανική επανάσταση θεωρεί το μέλλον ‘’αποκαλυπτικό’’. Κι αυτό διότι στους τελευταίους τρεις αιώνες, λόγω της γραμμικής εξέλιξης της τεχνολογίας, δίνεται στον άνθρωπο η ψευδαίσθηση της γραμμικής εξέλιξής του ως άτομο. Η ιστορία και αυτή, αποκτά ευθύγραμμη πορεία εξελισσόμενη κι αυτή προς αμφιλεγόμενη κατεύθυνση. Για άλλους η ανθρωπότητα βαδίζει προς την καταστροφή (αποκαλυπτική προσέγγιση), ενώ για άλλους βαδίζει προς την ολοκλήρωσή της (μέσω της επικράτησης της Τ.Ν.).

Η τεχνολογική εξέλιξη που άλλαξε τα πάντα στα "περί" του ανθρώπου, τον μπέρδεψε κάνοντας τον να νομίσει ότι άλλαξε τα πάντα και εντός του ανθρώπου. Νόμισε ο άνθρωπος ότι εξελίχθηκε ταυτόχρονα με την τεχνολογία. Νόμισε ότι μεταλλάχθηκε σε ον, ικανό να δημιουργήσει μετα-αποκαλυπτικά όντα (Τ.Ν.) και κοινωνίες. Ταύτισε τον εαυτό του με την κοινωνία και τα ‘’επιτεύγματα’’. Οι κατασκευές συλλογικής νοημοσύνης, φαινομενικά απείρως ανώτερες από κάθε ατομική, ξεγελούν τον άνθρωπο με τη χαμηλή σχετικά ατομική νοημοσύνη. Εύκολο να θαμπωθεί. Τους δίνει οντότητα και τα λατρεύει. Είναι αυτές που θα του χαρίσουν την αθανασία.

Παρότι δεν έχει καταφέρει να προσθέσει ούτε μια τρίχα στο κεφάλι του, ούτε να προσθέσει ένα ελάχιστο ποσοστό νοημοσύνης, ούτε μία μέρα στη διάρκεια ζωής του, έχοντας παραμείνει ο ίδιος κι απαράλλαχτος (Σημ1) ανά τους αιώνες, παρά ταύτα, θεωρεί ότι προοδεύει συνεχώς.

Έχοντας ως μέτρο τη δική του ύπαρξη, κάθε τι που μεταβάλει την προσωπική του επιδερμική εμπειρία, θεωρείται "καινόν". Τι κι αν φωνάζει ο εκκλησιαστής αιώνες π.Χ. "ουδέν καινόν υπό τον ήλιο", σε κάθε αιώνα αυτός νομίζει ότι ζει στα έσχατα. Και από μια έννοια τα ζει (τα δικά του).

Κατανοεί ενδόμυχα ότι τελικά ‘’η συσσώρευση γνώσεων (η "μόρφωση"), η ωραία ιδέα του Διαφωτισμού, όχι μόνο απέτυχε στο ρόλο της να εξανθρωπίσει τον κόσμο, αλλά και τον απομάκρυνε από αυτό το καθήκον’’(Σημ2). Και όσο περισσότερο "προοδεύει", τόσο πιο απάνθρωπος και συνεπώς επικίνδυνος για την κοινωνία, γίνεται.

Σε ατομικό επίπεδο, όσο μεγαλώνει, όσο ενηλικιώνεται, όσο επιτυγχάνει μια νορμάλ ζωή, τόσο αγχώνεται για την αυξημένη πιθανότητα απώλειας αυτής της ‘’νορμάλ’’ ζωής. Δεν έχει ποτέ σκεφτεί, ότι ήδη ζει στα έσχατα. Πνιγμένος στην πληροφορία, αδυνατεί να την αναλύσει. Αδυνατεί να δει ότι πάντα ο κόσμος ζει στα έσχατα νομίζοντας ότι αυτά επίκεινται. Κι αυτό διότι εξοικειώνεται και εξομοιώνεται με την κοινωνία που ζει. Τη θεωρεί νορμάλ, οπότε κάθε επικείμενο ξεβόλεμα, παίρνει στα μάτια του, αποκαλυπτικές διαστάσεις!

Παρά ταύτα, παρά τον αρχικό φόβο, σύνηθες φαινόμενο είναι να βολεύεται στα νέα δεδομένα και να ξεθωριάζει η αποκάλυψη. Εξοικειώνεται με το τέρας (=κόσμος, κοινωνία), του μοιάζει λίγο λίγο και γίνεται κι αυτός τέρας. Τότε ηρεμεί.

Για λίγο όμως!

Η ταχύτητα μεταλλάξεων της κοινωνίας είναι πλέον ιλιγγιώδης.

Νέο ξεβόλεμα επίκειται. Νέα αποκαλυπτικά φαινόμενα. Νέο άγχος και πανικός, γενεσιουργός αιτία του οποίου είναι το βόλεμα στα οικεία και διαχειρίσιμα μεγέθη. Δεν είναι το μέλλον αποκαλυπτικό. Είναι απλά ανοίκειο και μη διαχειρίσιμο από παλαίμαχους.

Γι αυτό και για τη νεολαία όλα είναι φυσιολογικά. Γεννιέται μέσα στο μέλλον. Θα περάσουν δεκαετίες ώσπου να γίνει παρελθόν. Ώσπου να γίνει καθεστώς που απειλείται. Ώσπου ν' αρχίσει να τρομάζει με το το νέο "αποκαλυπτικό" μέλλον, ήτοι μια άγνωστη κατάσταση κοινωνίας που πρόσκαιρα δεν θα μπορεί να διαχειριστεί και η οποία πρόσκαιρα θα την ξεβολέψει.

Έτσι ήταν πάντα. Οι εναλλαγές πολιτισμών και αυτοκρατοριών, συνεχείς. Τι κι αν δύει το άστρο της Αμερικής! Τι κι αν νέα περίοδος (Κίνα) ανατέλλει! Τι κι αν επιστρέψουμε πολιτισμικώς στα προϊστορικά χρόνια. Απλώς θα πάμε μερικούς μόνο αιώνες πίσω, αφού τώρα βρισκόμαστε στην προ-Σωκρατική εποχή (πολιτισμικώς).

Έτσι ήταν πάντα. Η ιστορία κάνει κύκλους. Είτε με Τ.Ν. είτε άνευ. Είτε με ΗΠΑ, είτε με Κίνα, είτε με Βυζάντιο, είτε με Οθωμανική Αυτοκρατορία, είτε με Αθηναϊκή Συμμαχία, είτε με Περσική αυτοκρατορία.

Παρά το φαινομενικό αδιέξοδο για τους πολλούς, υπάρχουν κάποιοι λίγοι (ελάχιστοι) που αντιστέκονται.

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι, για τους οποίους το κάθε παρόν είναι μετά-αποκαλυπτικό. Κάθε κοινωνία είναι μετά-αποκαλυπτική. Επικοινωνούν με αυτήν αλλά δεν κοινωνούν, δεν εξοικειώνονται, δεν βολεύονται σε αυτήν.

Μονίμως ξένοι σε ξένη γη, τίποτα ξένο δεν τους τρομάζει. Κανένα μέλλον δεν είναι πιο ξένο από κάθε παρόν. Κανένα παρελθόν ανοίκειο. Κανένα μέλλον εντυπωσιακό. Καμιά νοημοσύνη συναρπαστική. Καμιά βλακεία, νεοφανής. Τίποτα δεν τους ξεβολεύει γιατί σε τίποτα δεν έχουν βολευτεί. Τίποτα κοινωνικό δεν αποτελεί έκπληξη, διότι όπως είπαμε, ‘’Ουδέν καινόν υπό τον ήλιο’’.

Για τον χριστιανό ο κόσμος είναι πάντα μετά-αποκαλυπτικός. Ζει στα δικά του έσχατα, αφήνοντας το μικρότερο δυνατό αποτύπωμα κακότητας.

Αντιβίωση στο άρρωστο σώμα της ανθρωπότητας, τη διατηρεί εν ζωή με ενέσεις ανθρωπινότητας. Θα τον συναντήσουμε από τα προ-Χριστού χρόνια και σε κάθε εποχή και τόπο, σε κάθε πολιτισμό και σε κάθε συλλογικότητα.

Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, υπάρχουν τέτοιες συλλογικότητες. Υπάρχουν τέτοιοι χριστιανοί. Τους γνωρίσαμε και τους γνωρίζουμε.

Είθε κάποτε να γίνουμε κι εμείς μέλη αυτής της ομάδας.

ΝΑΛ

Σημείωση1:

Η συσσώρευση γνώσεων, σε καμία περίπτωση δε σχετίζεται με τη ‘’νοημοσύνη’’. Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής λόγω εξωτερικών του ανθρώπου αιτίων (ιατρική, συνθήκες), δεν άλλαξε τη φυσική δυνατότητα του να ζει περισσότερο.

Σημείωση2:

Τζωρτζ Στάινερ, Πρέπει να «θάψουμε» το Διαφωτισμό για να ζήσουμε…, Συνέντευξη στον Dominique Simonnet